Khutbah

Khutbah Jumat Bahasa Mandailing: Mamparbahat Amal Ibadah di Sapulu Hari Terakhir Bulan Suci Romadon

Jum, 14 April 2023 | 04:00 WIB

Khutbah Jumat Bahasa Mandailing: Mamparbahat Amal Ibadah di Sapulu Hari Terakhir Bulan Suci Romadon

Ilustrasi: Lailatul Qadar (NU Online).

Saat ini umat Islam Indonesia tengah berada di 10 hari terakhir bulan Ramadhan. Di hari-hari terakhir ini, dalam pelbagai riwayat dijelaskan bahwa Rasulullah memperbanyak amal ibadah. Salah satu amalan yang sangat didawamkan Rasulullah  saw ialah melaksanakani ’tikaf di masjid. Hal ini bisa dilihat dalam pelbagai riwayat hadits shahih yang diriwayatkan oleh Imam Muslim, Al-Bukhari, dan periwayat lainnya. 

 

Untuk itu, teks khutbah Jumat berikut ini berjudul "Khutbah Jumat Bahasa Mandailing: Mamparbahat Amal Ibadah di Sapulu Hari Terakhir Bulan Romadon”. Untuk mencetak naskah khutbah Jumat ini, silakan klik ikon print berwarna merah di atas atau bawah artikel ini (pada tampilan desktop). Semoga bermanfaat! (Redaksi).

 

Khutbah I
 

أَلْحَمْدُ للهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِالْإِيْمَانِ وَأَعَزَّنَا بِالْاِسْلَامِ وَرَفَعَنَا بِالإِحْسَانِ. أَحْمَدُهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى وَأَشْكُرُهُ. أَشْهَدُ أَنْ لَا اِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرُسُوْلُهُ ،اَللّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَـيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى الِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَــانٍ إِلىَ يَوْمِ الدِّيْنِ

  

أمـّا بعد ، فياأيها الناس، اِتَّقُوْا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنْتُمْ مُسْــلِمُوْنَ ،  وَاعْتَصِمُوْا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيْعًا وَلَا تَفَرَّقُوْا. وَتَزَوَّدُوْا فَإِنَّ خَيْرَالزَّادِ الّتَقْوَى
 

وَطَهَّرُوْا قُلُوْبَكُمْ مِنَ الأَدْنَاسِ، وَتَزَيَّنُوْا بِصَـالِحِ الأَعْمَالِ، وَإِلاَّ لَمْ يَنْفَعْكُمْ الَّتزَيُّنُ بِلِبَــاسِ الأنفَس، مَعَاشِرَ الْمُسْــلِمِيْنَ وَزُمْرَةَ الْمُؤْمِنِينَ رَحِمَكُمُ اللهُ
 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Sandari on, umat Islam Indonesia madung di 10 hari tarakhir bulan Romadon. Di hari-hari terakhir bulan Romadon on, ita dianjurkon mamparbahat amal ibadah tu Allah SWT. Arana di saat on, Nabi Muhammad na jolo dompak mangolu malaksana on hal samo. 

 

Penjelasan on digambarkon ibunda ta Aisyah R.a di bagasan hadis na diriwayatkon oleh Imam Bukhari dohot Muslim, bahwa Rasulullah di 10 akhir Romadon mamparbahat ibadah, tarutama di borgin nai. Nabi marsabda:
 

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا دَخَلَ الْعَشْرُ شَدَّ مِئْزَرَهُ وَأَحْيَا لَيْلَهُ وَأَيْقَظَ أَهْلَهُ (متفق عليه)
 

Artina, “Diriwayatkon sian Aisyah ra, “Rasulullah saw di sapulu hari terakhir dari bulan Romadon, Nabi mamparkuat sarungna, dohot menghidupkon borgin-borgin Romodon dohot amal kebaikan, serta mangoti keluargana.”(HR Muttafakun Alaih).

 

Di sisi na lain, dalam riwayat sian Aisyah ra, Rasulullah saw, juo malehen contoh tu umat na aso mamperbanyak ibadah dohot amal-amalan di borgin 10 terakhir Romadon. Hadis on diriwayatkon oleh Imam Muslim, Nabi saw marsabda: 
 

كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يجتهد في العشر الأواخر ما لا يجتهد في غيره

 

Artina, “Rasulullah saw. senantiasa giat malaksana on ibadah di hari sapulu terakhir bulan Romadon, nda sagiat di hari-hari na lain [di luar bulan Romadon]”. (HR. Muslim).

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Sian riwayat na di ginjang, na marsumber sian Aisyah, targambar semangat dohot kagigihan Rasulullah mangisi sapulu hari terakhir bulan Romadon dohot amal ibadah-ibadah tu Allah swt. Satorusnya Rasulullah juo turut mangajak keluarga na mangidupkon malam terakhir Romadon. Parbuatan na songon on, dilaksana on Rasulullah arana sapulu hari tarakhir Romadon mangandung keistimewaan dohot kemuliaan. 

 

Salah satu amalan na rutin dikarejo on Rasulullah di borgin-borgin terakhir Romadon ialah i’tikaf di masojid. Malaksanaon I’tikaf dimasojid on rutin dilaksana on Nabi Muhammad satiop Romadon. Mari hita simak hadis riwayat sian Imam Muslim, na manjelaskon Nabi Muhammad i’tikaf di masojid. 
 

أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان يعتكف العشر الأواخر من رمضان

 

Artina, “Rasulullah saw senantiasa malaksanaon i’tikaf di borgin 10 hari terakhir bulan Romadon

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Di sisi na lain, adong jua hadis na lain na manjelaskon Rasulullah malaksana on i’tikaf di akhir Romadon sampai ajal mamisahkon jasad dohot ruh Rasulullah [wafat]. Nabi marsabda, sian Aisyah ra: 
 

عَنْ عَائِشَةَ – رضى الله عنها – أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- كَانَ يَعْتَكِفُ الْعَشْرَ الأَوَاخِرَ مِنْ رَمَضَانَ حَتَّى تَوَفَّاهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ..ِ (رواه مسلم)

 

Artina, “Diriwayatkon sian Aisyah ra, “ Rasulullah saw mar’itikaf di sapulu hari terakhir bulan Romadon, sahinggo beliau wafat menghadop Allah swt.” (HR Muslim).

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Manarut ulama Syafi’iyah, sebagaimana dikutip sian kitab Al-Fiqh al-Islami wa Adillatuhu, karya Syekh Wahbah Az-Zuhaili, makna i’tikaf ialah so di masojid dohot niat maribadah tu Allah swt. Dalil malaksana on i’tikaf dijelaskon Allah dalam surat Al-Baqarah ayat 185:
 

وَلَا تُبَاشِرُوْهُنَّ وَاَنْتُمْ عٰكِفُوْنَۙ فِى الْمَسٰجِدِۗ
 

Artinya, “Dan jangan kamu pergauli mereka (istri-istri) ketika kamu beri’tikaf dalam masjid.”

 

Di Islam, praktik i’tikaf tarmasuk ibadah na sangat marnilai harga na, berupa mahanan diri sian kasonangan dunia. I’tikaf martujuan mandekatkon diri manusia tu Allah swt. Praktik Manahan diri, manandaon sada muslim i, manyadio on waktu na untuk Allah, dohot marharop mandapotkan rido sian Allah.

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Salanjut na, bila ita tilik sejarah, praktik i’tikaf tarmasuk syariat na sangat lolot, bahkan dompak Islam inda pe dioban oeh Rasululullah. Syariat i’tikaf on jungada dilaksana on oleh Nabi Ibrahim dan Nabi Ismail. On sebagaimana dijelaskon dalam surat Al-Baqarah ayat 125:
 

وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

 

Artina, “Dan telah kami perintahkan kepada Ibrahim dan Ismail bersihkanlah rumahku untuk orang-orang yang tawaf, orang yang i’tikaf, orang yang ruku’ dan orang yang sujud.”

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Kemudian adong na manjadi pertanyaan, aha rahasia sahinggo Rasulullah rutin malaksana on i’tikaf sahinggo wafat? Manjawab partanyaan i, manurut ulama salah tujuan na, marharop mandapotkon kamuliaan lailatul qadar. Arana di borgin lailatul qadar tarmasuk borgin na lebih mulia sian saribu bulan (83 tahun tambah 4 bulan). Alak na mandapotkon malam lailatul qadar, akan mandapotkon ampunan dohot Rahmat sian Allah, naso adong bandingan na di ginjang dunia on. 

 

Manurut Syekh Abdul Qadir Al-Jilani di kitab na marjudul Al-Ghunyah li Thalibi Thariqil Haq juz II halaman 22, borgin Lailatul Qadar tarmasuk sian 5 borgin na mulia na dianugerahkan tu umat Nabi Muhammad. Di Lailatul Qadar, mangandung mangandung keselamatan dohot penghormatan tu umat Islam. Alak na mandapotkon Lailatul Qadar dianugerahkon ampunan dohot rahmat Allah: 
 

وأما الخامسة: فليلة السلام والتحية، قوله: اِنَّآ اَنْزَلْنٰهُ فِيْ لَيْلَةِ الْقَدْرِ (القدر: 1) إلى قوله تعالى: تَنَزَّلُ الْمَلٰۤىِٕكَةُ وَالرُّوْحُ فِيْهَا بِاِذْنِ رَبِّهِمْۚ مِنْ كُلِّ اَمْرٍ (القدر: 4)، يعني ليلة القدر 
 

Artinya, “Malam nap alima na, imada borgin al-salam wa al-tahiyyah atau malam kasalamatan dohot borgin kehormatan, yakni borgin Lailatul Qadar. Penjelasan on tertera di Al-Qur’an surat Al-Qadar ayat 1-4.”

 

Sementarai, Ibnu Rusyd mandodokon penamaan “Lailatul Qadar”, arana borgin i tarmasuk borgin na agung. Salanjut na, panggoaran malam lailatul qadar juo arana di borgin i, bumi dipenuhi dohot malaikat, arana tarmasuk borgin na sangat mulia dohot penuh barokah. Simak panjelasan Ibnu Rusyd na di toru on;

 

قيل: سميت بذلك، لعظم قدرها. وقيل: لان الارض تضيق بالملائكة فيها. وهي الليلة المباركة التي فيها يفرق كل أمر حكيم. وهي خصيصة لهذه الامة لم تكن لمن قبلها، وهي باقية الى يوم القيامة، وترى ويحققها من شاء من عباده

 

Artina, “Didokon dohot nama Lailatul Qadar arana keagungan dohot kualitas na sangat agung. Diriwayatkon juo borgin penuh dengan malaikat Allah na sangat suci. Arana Lailatul Qadar imada borgin na sangat barokah, di samping i Allah membagi-bagi on satiop hal na bijaksana.

 

Sisi na lain, Lailatul Qadar tarmasuk keistemewaan na dimiliki umat Muhammad, na inda dianugerahkon tu ummat Nabi sebelum Rasulullah saw. Lailatul Qadar akan tetap adong hinggo hari kiamat dan Allah akan mewujudkan Lailatul Qadar terhadap hamba yang dikehendakinya.

 

Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah

Untuk mandapotkon malam Lailatul Qadar, Rasulullah saw manganjurkon tu ummat na mamparbahat ibadah di borgin sapulu hari terakhir Romadon. Arana dijelaskon dalam hadis bahwa lailatul qadar, tempat na di salah satu borgin ganjil di sapulu hari terakhir Romadon. On sesuai sian sabda Rasulullah:
 

عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُجَاوِرُ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ وَيَقُولُ تَحَرَّوْا لَيْلَةَ الْقَدْرِ فِي الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ رَمَضَانَ (رواه البخاري)
 

Artina, “Diriwayatkon sian Aisyah ra, bahwasana Rasulullah saw marsabda: “Dapatkon ma lailatulqadar di borgin-borgin ganjil di sapulu hari terakhir bulan Ramadon” (HR Al-Bukhari). 

 

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِيْ هَذَا الْيَوْمِ الْكَرِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَاِيَاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَالصَّدَقَةِ وَتِلَاوَةِ الْقُرْاَنِ وَجَمِيْعِ الطَّاعَاتِ، وَتَقَبَّلَ مِنِّيْ وَمِنْكُمْ جَمِيْعَ أَعْمَالِنَا إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيْمُ الْعَلِيْمُ، أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِيْ وَلَكُمْ، فَاسْتَغْفِرُوْهُ، اِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ

 

Khutbah II
 

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ. أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنْ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ لَانَبِيَّ بَعْدَهُ. اللهم صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ المُجَاهِدِيْنَ الطَّاهِرِيْنَ. أَمَّا بَعْدُ، فَيَا آيُّهَا الحَاضِرُوْنَ، أُوْصِيْكُمْ وَإِيَّايَ بِتَقْوَى اللهِ وَطَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى. فَقَدْ قَالَ اللهُ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ الْكَرِيْمِ أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ: وَالْعَصْرِ. إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ. إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ. إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ، وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ، فِى الْعَالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. اللهم اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ، وَتَابِعْ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ بِالْخَيْرَاتِ رَبَّنَا اغْفِرْ وََارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ. رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا، رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا، رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ. رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. عِبَادَ اللهِ إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتَاءِ ذِيْ الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ وَاشْكُرُوْا عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَاسْأَلُوْهُ مِنْ فَضْلِهِ يُعْطِكُمْ وَلَذِكْرُاللهِ أَكْبَرُ

 

 

Ustadz Zainuddin Lubis